Zapoznaliście się z raportem Najwyższej Izby Kontroli pn. „Audyt wewnętrzny w jednostkach samorządu terytorialnego”?

Raport został opublikowany 20.08.2020 r., jednak w naszej ocenie jest nadal aktualny.

Poniżej przedstawiamy syntezę najistotniejszych wyników z przeprowadzonej kontroli, w ślad za opublikowanym raportem:

• - w niektórych z kontrolowanych jednostek został naruszony art. 272 ust. 1 uofp, zgodnie z którym audyt wewnętrzny stanowi działalność niezależną i obiektywną służącą wspieraniu kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej

oraz czynności doradcze.

• - Zatrudnianie w urzędach JST audytora wewnętrznego w niewielkim wymiarze czasu pracy, w sytuacji gdy audyt nie może być wykonywany przez usługodawcę, prowadziło do celowego obejściach przepisów uofp w zakresie dotyczącym obowiązku zatrudnienia audytora w jednostce.
• - We wszystkich skontrolowanych jednostkach, audytorzy wewnętrzni wykonujący zadania audytowe spełniali wymogi określone w art. 286 uofp, w tym dotyczące posiadanych kwalifikacji.
• - W 44% skontrolowanych urzędów przygotowywano roczne plany audytu wewnętrznego zgodnie z art. 283 ust. 3 uofp, tj. do końca roku na rok następny, w oparciu o rzetelnie sporządzoną analizę ryzyka.
• - W latach 2016–2018 audytorzy w objętych kontrolą urzędach JST zrealizowali 292 zadania zapewniające oraz 160 czynności sprawdzających, co daje średnią wartość 2,1 zrealizowanych zadań w ciągu 1 roku przez każdego audytora.
• - Audytorzy świadczą czynności doradcze – 70% skontrolowanych jednostek potwierdziła realizację takich czynności przez audytorów.
• - Prowadzona kontrola unaoczniła nieprawidłowości w zakresie prowadzonych zadań zapewniających (23/ 100 zadań) w zakresie przestrzegania przepisów rozporządzenia w sprawie audytu.
• - W wyniku zrealizowania audytów zapewniających w 37% jednostek nie sformułowano wniosków o charakterze systemowym lub innych rekomendacji, które mogłyby wpłynąć na wartość dodaną jednostki.
• - Nie wszyscy kontrolowani posiadali Kartę audytu wewnętrznego, nie wszystkie jednostki rzetelnie sporządzały sprawozdanie z realizacji planu audytu (11% nie dotrzymało terminu, 30% nie ujęło wszystkich obligatoryjnych elementów).
• - 30% kontrolowany jednostek nie opracowało programu zapewnienia i poprawny jakości, zgodnie ze standardem 1300, stwierdzono również nieprzestrzeganie standardów: 1311 (ocena wewnętrzna działalności audytowej) i 1312 (ocena zewnętrzna audytu).
• - Ustalono, że w 9/27 skontrolowanych jednostek nieprawidłowo monitorowano realizację zaleceń z audytów zapewniających.

Najważniejszym według nas podsumowaniem raportu przez NIK jest negatywna ocena funkcjonowania audytu wewnętrznego w objętych kontrolą JST, co sformułowano jako ogólną ocenę prowadzonej kontroli. „Niewłaściwa organizacja audytu oraz nieprawidłowe jego wykonywanie w znacznej części skontrolowanych jednostek powodowały, że nie był on efektywny, ponieważ w niedostatecznym stopniu służył usprawnianiu działalności tych jednostek. Audyt wewnętrzny prowadzony w objętych kontrolą jst nie był właściwie wykorzystywanym narzędziem, którego celem – zgodnie z uofp – jest wspieranie kierownika jednostki w realizacji celów i zadań przez systematyczną ocenę kontroli zarządczej oraz czynności doradcze”.

Wszystkich audytorów zachęcamy do ciągłego doskonalenia. To również od naszej pracy, jej jakości i efektów, będzie zależało, jaką rolę audyt wewnętrzny będzie pełnił w obowiązującym systemie prawnym!